ارزیابی قابلیت رقابتی کلزا (brassica napus l.) و خردل وحشی (sinapis arvensis l.) در مقادیر مختلف نیتروژن و تراکم نسبی دو گونه

به منظور ارزیابی روابط رقابتی خردل وحشی و کلزا رقم اوکاپی در سطوح مختلف نیتروژن، آزمایشی به صورت سری­های جایگزینی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بو علی سینا همدان در سال 2010 انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح نیتروژن خالص 75/0، 1، 25/1و 50/1 گرم در گلدان و نسبت­های مختلف تراکم کلزا و علف­هرز خردل وحشی به ترتیب در پنج سطح 0:1، 75/0: 25/0، 5/0: 5/0، 25/0: 75/0 و 1:0 بود. تراکم هر دو گونه در کشت خالص 4 بوته در گلدان منظور شد. ضرایب رقابت درون گونه­ای کلزا براساس هر دو صفت عملکرد بیولوژیک و عملکرد دانه نسبت به ضرایب رقابت برون گونه­ای آن در تمامی سطوح نیتروژن کمتر بود، اما در خردل وحشی عکس آن مشاهده شد. قابلیت رقابت نسبی کلزا براساس دو صفت مذکور، در تمامی سطوح نیتروژن نسبت به خردل وحشی کمتر بود. افزایش مصرف نیتروژن تا سطح 25/1 گرم نیتروژن خالص در گلدان موجب افزایش قابلیت رقابت نسبی کلزا شد. تعداد دانه در خورجین و تعداد خورجین در بوته کلزا با افزایش تراکم نسبی آن افزایش یافت، اما با افزایش تراکم نسبی خردل وحشی، حالت عکس برای صفات ذکر شده به دست آمد. شاخص تمایز آشیان اکولوژیک براساس صفات عملکرد بیولوژیک و دانه، کمتر از یک برآورد گردید. شاخص مذکور برای عملکرد بیولوژیک، در هر چهار سطح نیتروژن بیشتر از عملکرد دانه، به دست آمد. بیشترین مقادیر شاخص تمایز آشیان اکولوژیک برای دو صفت ذکر شده، به ترتیب در تیمارهای 1 و 25/1 گرم نیتروژن خالص در گلدان حاصل شد. به طور کلی نتایج آزمایش حاکی از آن بود که سطح 1 گرم نیتروژن خالص در گلدان (معادل با سطح 200 کیلوگرم در هکتار) تیمار کودی مناسب جهت افزایش توان رقابتی کلزا در شرایط تداخل با خردل وحشی بود.